Esperanto ĉe MNAC
2014-02-15
Serĉante «esperanto»-n (1) en retejo de MNAC (Nacia Art-Muzeo de Katalunio) aperas unusola rezulto. Temas pri tiu ĉi desegnaĵo:
Originala desegnaĵo konservita en MNAC
Ĝia aŭtoro estas la fama kataluna pentristo kaj desegnisto Isidre Nonell (1872-1911) kaj la verktitolo Que parla esperanto vostè? Krom la mezuroj (43x32 cm), la jaro (1909) kaj la pentroiloj, la muzea slipo klarigas nenion pli.
La desegnaĵo unue aperis en la satirgazeto Papitu en Septembro 1909 kun la jena teksto:
–Que parla l'esperanto vostè?
–No, senyor... Sóc de la Lliga del Bon Mot!
Papitu, jaro II, n-ro. 43 (1909-09-22), p. 698
La menciita Lliga del Bon Mot estis kutima mokcelo en ŝercoj ĉe Papitu. La asocio estis fondita en 1908 kaj celis forigi de la kataluna lingvo fivortojn kaj blasfemojn.
Dum tiu 1909, la jaro de la 5-a UK en Barcelono, Papitu havis fratan gazeton Jen, kiu eldoniĝis en esperanto kaj profitis multajn desegnaĵojn el Papitu. Ĉiuj bitigitaj numeroj de Jen, kiu dumvivis unu jarkolekton, estas elŝuteblaj pere de tiu ĉi blogero.
Tuj post la publikigo en Papitu, la desegnaĵo de Nonell videblis en Jen. Kiel kutime la teksto de la ŝerco ŝanĝiĝis en la esperanta versio.
LA TREZORO DE LA HUMILULOJ
–Ĉu vi parolas Esperanton?
–Ankoraŭ alia lingvo? Ne, mi estas partiano de la silento.
Jen, n-ro 5 (oktobro 1909), p. 67
Kaj en Papitu kaj en Jen, Isidre Nonell subskribis la bildon per unu el siaj kromnomoj. Tamen, en la originalo konservita en MNAC aperas la subskribo «Nonell» (kaj forstrekaĵo sur la loko, kie en la gazetoj oni legas «Josué»).
Nonell ne estis la nura grava pentristo, kiu kontribuis al Papitu-Jen. La fondinto de la kataluna gazeto estis Feliu Elias, Apa, kiu verkis faman modernisman afiŝon por la 5-a UK.
Afiŝo de Apa por la 5-a Internacia Kongreso 1909
Sed eble la (poste) plej konata artisto kiu kontribuis al Jen estis Juan Gris (PDF kun liaj verkoj por la kataluna E-gazeto).
Notoj
(1) La serĉon fakte faris listano de la kataluna dissendolisto Nia Listo kaj okazigis demandon pri la bildo.